Het heeft 10 jaar geduurd om het oude Rijksmuseum in Amsterdam te verbouwen. Een klein leger van architecten, historici, restaurateurs, aannemers en andere vaklieden moesten een pand van meer dan 125 jaar oud dusdanig onder handen nemen dat de historische integriteit behouden werd, maar dat anderzijds een vesting van hypermoderne technologie moest worden om de veiligheid van talloze kostbare kunstschatten te verzekeren.
Condens op muren als vijand
Een van de belangrijkste vijanden die buiten gehouden moest worden was vocht. En zoals iedereen weet is dat in oude gebouwen nog wel eens een uitdaging.
De muren zijn dun en poreus en condens op de muren bleek al snel het gevolg. Je mag niet zomaar ventilatiegaten boren en er is geen eenvoudige mogelijkheid om isolatiemateriaal aan te brengen. Daar komt nog bij dat een historisch metalen zwaard anders tegen vocht beschermd moet worden, dan een schilderij of een 18e-eeuws kostuum.
Het Rijksmuseum heeft het probleem uiteindelijk weten op te lossen door onder andere calsiumsilicaat te gebruiken als isolatiemateriaal. Dit wordt doorgaans gebruikt om kachels af te schermen, maar bleek in dit geval ook zeer geschikt als vochtbestrijdingsmiddel.
Slimme vochtbestrijding
Gelukkig heeft het gemiddelde woonhuis minder omvangrijke maatregelen nodig om de inboedel en de bewoners te beschermen tegen vocht. Toch kan condens op muren en doorslaand vocht van buiten ook jouw kostbare spullen flink beschadigen. Daarnaast is een vochtige woning erg slecht voor je gezondheid. Daarom is het goed om te zoeken naar slimme oplossingen die minder kostbaar en tijdrovend zijn dan bij het Rijksmuseum, maar wel net zo effectief. Een goede combinatie van isolatie en ventilatie is daarbij het belangrijkst.
Isolatie
Voor een effectieve isolatie moet je zorgen dat zowel de vloer, de muren als het dak goed zijn afgeschermd tegen vocht dat van buiten de woning in kan dringen.
Vloer: Vocht uit de kruipruimte onder de woning kun je tegengaan door de kruipruimte in te laten spuiten met isolatievlokken.
Muren: De buitenmuren kunnen vochtvrij worden gemaakt door eerst de voegen te laten vernieuwen en de muren daarna te impregneren. Ook kun je de spouw laten vullen met isolatieschuim.
Dak: Het dak is van binnenuit te beschermen door een laag isolatiefolie aan te brengen. De keuze voor dakdekking aan de buitenkant hangt vaak af van het soort dak (plat of schuin). De meest gebruikte bedekking voor een schuin dak zijn dakpannen van gebakken klei of daktegels. Op een plat dak is een betumen dakdekking, eventueel afgedekt met kiezels, een goede manier om het dak waterdicht te isoleren.
Ventilatie
Omdat vocht niet alleen van buiten komt, is het ook belangrijk om vocht dat vrijkomt door koken, wassen, douchen en drogen snel af te voeren. Dat doe je door de woning goed te ventileren. Een raampje open zetten is hierbij meestal niet voldoende.
Om condens en vocht uit de lucht af te voeren, moet er luchtcirculatie door de hele woning zijn. Dit kun je op gang brengen met een mechanisch ventilatiesysteem (afzuigkap en mechanische ventilatiesystemen) gecombineerd met bouwkundige oplossingen zoals luchtroosters in de muren en pijpjes in het dak.
Duurzame vochtbestrijding
Een andere mogelijkheid om voldoende te ventileren zonder steeds iets aan of open te moeten zetten, zijn de muurelementen van Schrijver Systeem. De elementen worden eenvoudig in de muur aangebracht en zorgen voor een permanente luchtstroom in de woning zonder dat er sprake is van tocht. Elk element is in staat, zonder enige vorm van externe energie, 260 cc vocht per 24 uur af te voeren. Dit komt neer op 10 emmers vocht per element per jaar!
